Bayburt İl Sağlık Müdürü Dr. İlker HANCİ1-7 Nisan tarihleri arasında “Ulusal Kanser Haftası”olması münasebetiyle yazılı bir açıklama yaparak kanser taramaları konusunda şunları ifade etti;
Halkın kanser ve kanserden korunma konusunda farkındalığını artırmak için ülkemizde, her yıl 1-7 Nisan tarihleri arasında “Ulusal Kanser Haftası” etkinlikleri düzenlenmektedir.
Kanser, ortak özellikleri nedeniyle çok sayıda hastalığa verilen bir ortak isimdir.
Kanser başlığı altında toplanan yüzlerce hastalığın ortak özelliği ise şudur: “Vücudumuzdaki hücrelerin kontrolsüz çoğalması”
Kanserin belirtileri genel olarak şu şekilde özetlenebilir:
Memede ağrısız, zamanla büyüyen bir yumrunun (kitlenin) ele gelmesi, hissedilmesi
Uzun süreli ses kısıklığı veya öksürük
Yeni bir ben ya da mevcut bir bende değişiklikler olması
İyileşmeyen bir yara
Koltuk altı, boyun, kasık gibi cilt altında ele gelen yumru
Bağırsak alışkanlıklarındaki değişiklikler (ishal, kabız olma)
Zor veya ağrılı idrara çıkma
Yemekten sonra hazımsızlık
Yutmada zorluk
Bilinen hiçbir neden olmadan kilo kaybı veya alımı
Karın ağrısı
Açıklanamayan gece terlemeleri
Kanlı idrar, dışkıda kan görülmesi, düzensiz adet kanamaları, burun ve diş eti kanamaları
Cilt altında kanama (toplu iğne başı kadar küçük kırmızı döküntüler, kolay ortaya çıkan morarmalar)
İştahsızlık, zayıf veya çok yorgun hissetme
Çoğu zaman, bu belirtiler kansere bağlı değildir. Ancak birkaç haftadır süren belirtileriniz
varsa, sorunların olabildiğince erken teşhis edilip tedavi edilebilmesi için bir doktora görünmek önemlidir.
Kanser ülkemizde ve dünyada ölüm nedenleri arasında ikinci sırada yer alması nedeniyle önemli bir toplum sağlığı sorunudur. Günümüzde kanserin %30-50’si önlenebilir. Bu, kansere
neden olan risk faktörlerinden kaçınma ve erken teşhis ile mümkündür. Birçok kanserin iyileşme olasılığı, erken tanı konmuş ve uygun şekilde tedavi edilmişse yüksektir. Bireyler ve toplumlar, kanserden ölümlerin en az üçte birinin tütün ürünlerinden kullanılmaması, meyve ve sebzeden zengin sağlıklı bir beslenme biçiminin seçilmesi, fiziksel aktivitenin arttırılması, sağlıklı kiloda olunması ve alkolden uzak durulması ile önlenebileceği konusunda bilgilendirilmelidir. Ayrıca hava kirliliğini önleme, güneş ışınlarına özellikle 10:00-16:00 saatleri arasında maruz kalmama ve koruyucu önlemler alma, kanser yapan HPV ve Hepatit B gibi enfeksiyöz ajanlardan korunma, kanserojenlere mesleksel ve çevresel aruziyetin önlenmesi de kanserden korunmada önemlidir.
Dünyada ve Türkiye’de kanserin önemli bir kısmı önlenebilen kanserlerdir. Özellikle ülke
verilerimiz değerlendirildiğinde obezite ile mücadele programımız olan sağlıklı beslenme ve
fiziksel aktivitenin arttırılması, tuz kullanımının azaltılması ile tütünle mücadele programlarımız kanser kontrolünün en önemli yapıtaşlarını oluşturmaktadır. Alkol veenfeksiyon ajanları ile mücadele de çok önemli unsurlardır.
Kanser türlerinin uyarılarını erken keşfetmek, bulgularını araştırmak ve ileri tetkik için hastaların sevk edilmesi erken tanı şansını arttırmaktadır. Bu nedenle, kanserde erken tanı programları toplumun, sağlık çalışanlarının bilgisini arttırmayı hedeflemeli, erken tanı olanakları hakkındaki farkındalığı arttırmalıdır. Ülkemizde meme, kalın bağırsak ve rahim ağzı kanserleri için toplumun kaynaklarına ve hastalık yüküne uygun olarak tarama programları yürütülmektedir.
Ulusal Kanser Kontrol Programı kapsamında Bayburt İl Sağlık Müdürlüğü bünyesinde bulunan Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM), Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM), Sağlıklı Hayat Merkezi (SHM) ve Aile Sağlığı Merkezlerimizde (ASM) kanser taramaları yürütülmektedir. Bu nedenle 2014 yılından bugüne kadar yapılan son 5 (beş) yıllık taramalarımız 5409 Mamografi çekimi, 9015 Rahim ağzı (Smear) taraması ve 8912 kişi Kalın Bağırsak (GGK) tarama testi yapılmıştır.
Meme kanseri taraması; 40-69 yaş arasındaki kadınlara yılda bir klinik meme muayenesi, 2 yılda bir mamografi çekilmesi yöntemiyle yapılmaktadır.
Rahim ağzı kanseri taraması; Ülke genelinde 30 - 65 yaşarası tüm kadınlarımıza 5 yılda bir HPV -DNA ile tarama ücretsiz olarak yapılmaktadır. Tüm örnekler Ankara ve İstanbul’daki kurulan Ulusal HPV Laboratuvarında değerlendirilmektedir. Sonuçlar numunenin laboratuvara ulaşmasından itibaren 10 gün içinde verilebilmektedir.
Kalın bağırsak kanseri taraması; 50-70 yaşarasındaki kadın ve erkeklere 2 yılda bir gaitada gizli kan testi (GGT) ve 10 yılda bir kolonoskopi yapılarak taranmaktadır.
Her üç tarama sonrası şüpheli bulunan vakalar Tarama Sonrası Teşhis Merkezlerimize yönlendirilmektedir.
En kısa sürede kanser taramalarınızı ücretsiz olarak yaptırmak üzere sizleri Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM) bekliyoruz.